UNICEF Polska – pomagamy dzieciom

Psycholog radzi jak budować poczucie bezpieczeństwa u dziecka.

Kiedy należy zacząć myśleć o zdrowiu psychicznym swojego dziecka? Jak dbać o zdrowie psychiczne w rodzinie? Na te i inne pytania odpowiada psycholog i ekspert ds. rozwoju dziecka, dr Lisa Damour.

Pojawienie się małego dziecka w rodzinie wiąże się z całą gamą emocji i ogromem pracy związanym z opiekę. Rodzicie odczuwają radość, frustrację, zmęczenie i zdenerwowanie. Nie ma powodu, aby bać się sprzecznych emocji związanych z pojawieniem się małego człowieka. Cześć, jestem dr Lisa Damour, a to mój Krótki Kurs Rodzicielstwa o tym, jak zadbać o zdrowie psychiczne dziecka.

Niedługo zostanę rodzicem. Jakich emocji mogę się spodziewać, czy będę odczuwać stres?

Każdy, kto zostaje rodzicem po raz pierwszy odczuwa ogromną zmianę. Zmienia się wszystko, co robimy. Każdy aspekt naszego życia jest teraz inny. A jedną z rzeczy, które na pewno wiemy na temat stresu to to, że aktywuje się za każdym razem, gdy musimy dostosować się do nowych warunków. Pojawienie się dziecka w rodzinie to ogromna zmiana. Możemy więc spodziewać się stresu. Nie oznacza to, że coś jest nie tak. To tylko sygnał, że przyzwyczajamy się do bycia rodzicem. Z czasem będzie nam coraz łatwiej.

Kiedy należy zacząć myśleć o zdrowiu psychicznym swojego dziecka?

O zdrowiu psychicznym dziecka należy zacząć myśleć od samego początku. Od pierwszych chwil rodzic jest dla dziecka źródłem miłości, nauki i bezpieczeństwa. Kiedy zapewniasz mu ciepłą i czułą relację, pomagasz kształtować poczucie bezpieczeństwa malucha. Pocieszając dziecko, gdy jest smutne  pomagasz mu poruszać się po świecie, kładziesz podwaliny pod jego zdrowie psychiczne na całe życie.

Jak stres wpływa na rozwój emocjonalny dziecka?

Istnieje reakcja stresowa, która aktywuje się, gdy dzieci się boją lub martwią , że ktoś o nich zapomniał lub gdy ich potrzeby nie są zaspokajane. Naszym zadaniem jako rodziców, jest zniwelować tę reakcję na stres. Kiedy reakcja stresowa ustąpi, wszystko wraca do normy, a dziecko uczy się, że świat jest bezpiecznym i godnym zaufania miejscem. Niektóre dzieci nie uczą się tego. Znajdują się w stresujących sytuacjach i nie otrzymują emocjonalnego wsparcia, które jest niezbędne, aby znów poczuć spokój. Kiedy dzieci doświadczają takich momentów, a nie mają przy sobie kochającego dorosłego, który pomógłby im poczuć się lepiej, mogą w przyszłości borykać się z problemami emocjonalnymi.

Jak mogę nauczyć się okazywać uczucia i miłość mojemu dziecku, jeśli sam/-a ich nie doświadczyłem/-am?

Rodzicielstwo jest trudne. To coś, czego każdy musi się nauczyć. Jeśli włożymy trochę wysiłku, jesteśmy w stanie sobie dobrze poradzić z tym wyzwaniem. Jest tak wiele rzeczy, na których należy się skupić, będąc młodym rodzicem. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, które pozwolą Ci się upewnić, że dajesz swojemu dziecku to, co sam chciałbyś otrzymać: okazuj dziecku zainteresowanie, zwracaj uwagę na jego potrzeby, reaguj na nie i zapewnij mu stałą i ciepłą obecność. To wszystko, czego Twoje dziecko potrzebuje, aby mieć dobry start w życiu.

Jak dbać o zdrowie psychiczne w rodzinie?

Wieloletnie badania nauczyły nas, że dzieci potrzebują dwóch rzeczy: ciepłego domu i poczucia, że są lubiane przez ludzi wokół nich, a życie domowe jest przewidywalne. Muszą wiedzieć, czego się spodziewać. Potrzebują rutyny i niezawodności wokół siebie. Poczucie bliskości i ciepła osiągniesz, ciesząc się swoim dzieckiem, bawiąc się z nim, rozmawiając  oraz przytulając je. Przyniesie to korzyści dziecku, jak i dla Tobie, a przy okazji uwolnisz naturalne hormony, które pomogą nawiązać z dzieckiem więź.

Czy mogę okazywać emocje, takie jak złość lub smutek, w obecności moich dzieci?

Jesteś pierwszym nauczycielem swojego dziecka i to od Ciebie nauczy się wszystkiego o uczuciach. Kiedy odczuwasz jakieś emocje, np. szczególnie bolesne, musisz pomyśleć o tym, jak je wyrazić w sposób, który jest otwarty, ale nie przytłaczający lub przerażający. Następnie musisz pokazać, jak sobie radzisz z tego typu bolesnymi lub trudnymi emocjami, w jaki sposób dajesz im upust, np. wychodzisz na zewnątrz, idziesz na spacer, prosisz kogoś o wsparcie. Pamiętaj: oznaką zdrowia psychicznego nie jest to, że przez cały czas czujemy się spokojni, zrelaksowani i szczęśliwi lub że nasze dziecko tak się czuje. Zdrowie psychiczne to odczuwanie właściwych emocji we właściwym czasie i umiejętność radzenia sobie z nimi.

Co zrobić, gdy czujemy się przytłoczeni?

Jakie są techniki radzenia sobie ze stresem? Jeśli czujemy się przytłoczeni, powinniśmy wygospodarować trochę czasu na radzenie sobie z emocjami. Istnieje wiele sposobów, które pomogą Ci kontrolować stres. Po pierwsze, upewnij się, że masz wsparcie otoczenia. Każdy potrzebuje kogoś, komu może opowiedzieć o swoich zmartwieniach, a także osoby lub grupy, którzy pomogą mu poczuć więź i akceptację. Kolejną rzeczą, która może Ci pomóc, jeśli czujesz się naprawdę zestresowany, jest poszukanie przyjemnej rozrywki. Czasami potrzebujemy po prostu odpocząć psychiczne. Możesz poczytać książkę lub spędzić czas z kimś, na kim Ci zależy. Po prostu oderwij się od tego, co Cię stresuje. Dzięki temu zresetujesz się i poczujesz lepiej. Wreszcie, ważnym aspektem dbania o siebie, gdy odczuwamy stres, jest dbanie o nasze ciało. Zwróć uwagę na odpowiednią ilość snu, dobrą dietę i aktywność fizyczną. To rzeczy, które pomogą Ci zadbać o siebie i dobrze zaopiekować się dzieckiem.

Dr Lisa Damour jest psychologiem, autorką tekstów, współpracuje z New York Times i jest matką dwójki dzieci.